واکاوی تاثیر روان-جامعه شناختی «داغ ننگ» بر شخصیت های آژاکس و مده آ

اصطلاح «داغ ننگ» ریشه‌ی یونانی دارد و امروزه جهت اشاره به ویژگی یا صفتی به کار برده می‌شود که شدیداً بدنام کننده یا ننگ آور است. در این مطالعه با توجه به خاستگاه اولیه داغ ننگ، دو تراژدی آژاکس اثر سوفوکل و مده‌آ نوشته‌ی اوریپید از یونان باستان انتخاب شده‌ است تا در ابتدا نقش داغ در خوانش این آثار برجسته شود و همزمان به این پرسش پاسخ داده شود که داغ ننگ چه تاثیر روان‌شناختی- جامعه‌شناختی بر شخصیت‌های آژاکس و مده‌آ داشته است. اروینگ گافمن، جامعه‌شناس معاصر آمریکایی، از جمله نظریه‌پردازانی است که در موضوع داغ ننگ مداقه کرده است. مقاله حاضر با بهره‌گیری از نظریات مهم وی از جمله «نظریه نمایشی» و «فاصله‌ی نقش» می‌کوشد که تحلیل گافمنی از آثار را ارائه کند و به پاسخِ پرسش‌های تحقیق دست یابد. نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد که آژاکس و مده‌آ از داغ ‌ننگ بی‌اعتبار کننده‌ی هویت رنج می‌برند و داغ با قدرت بسیاری بر کنش‌ها و روابط‌ آن‌ها در طول نمایشنامه چیره شده است. همچنین از هم‌ گسیختگی روانی و کنش‌هایی همچون خودکشی و فرزندکشی آژاکس و مده‌آ را نیز می‌توان تحت الشعاع داغ ننگ و فاصله‌ی نقشِ به وجود آمده در هویتشان و جامعه دانست.

 

کلید واژه‌ها: داغ ننگ، اروینگ گافمن، کنش‌،‌ خود، صحنه، آژاکس و مده‌آ.