اسماعیل شفیعی، جلیل خلیل آذر، نیلوفر ملک
نقش ویدیوپروجکشن در خلق زمان های فیزیکی، روانی و داستانی در صحنه پردازی تئاتر معاصر غرب با تکیه بر آراء گامبریج در باب زمان
«ویدئو-پروجکشن» به عنوان پدیدهای فناورانه، متشکل از دو واژۀ «ویدئو» و «پروجکشن» است. تبار این دو واژه در فرهنگهای لغت لاتین به ترتیب، «دیدن تصاویر و اَصوات ضبط شده» و «پرتاب کردن تصویر بر سطح» آمده است. آرنسون (1911-1998)، تئاتر را هنری میداند که دو بال اصلی دارد یکی زمان و دیگری فضا. امروزه در تئاتر غرب، خلق عنصر زمان در صحنه بشدت وابسته به فناوریهای ویژه بصری، شده است. پژوهش حاضر با اِتکاء بر آراء و نظرات گامبریج (1909-2001) در باب زمان در هنرهای دیداری، در صدد تبیین نقش پدیدۀ ویدئو-پروجکشن در خلق زمانهای فیزیکی، روانی و داستانی در صحنهپردازی است. روش تحقیق اتخاذ شده توصیفی-تحلیلی بوده و در گردآوری اطلاعات از کلیه منابع کتابخانهای معتبر بهره جُسته شده است. مقالۀ حاضر ضمن تبیین کلیات پژوهش، در پنج بخش به بررسی: آراء گامبریج دربارۀ وهم، زمان و تصویر؛ مفهوم زمان و چیستی آن؛ زمان در نمایش؛ دربارۀ ویدئو آرت؛ زمان و ویدئو-پروجکشن، پرداخته است. نتایج نشان میدهد: رابطۀ معناداری بین ویدئو-پروجکشن و تبدیل زمانهای گذشته و آینده به زمان حال وجود دارد؛ ویدئو-پروجکشن، نظریۀ گامبریج مبنی بر وهم بودن زمان گذشته و آینده را در قالب تصویر، در زمان حال اِمکانپذیر کرده است؛ خلق زمان فیزیکی، روانی و داستانی به ترتیب به زمان تمرین، شیوۀ اجرایی و تکنیک تصویری بستگی دارد.
واژههای کلیدی:
ویدئو پروجکشن، زمان فیزیکی، زمان روانی، زمان داستانی، صحنهپردازی تئاتر معاصر غرب، خلق زمان.