گفتمان خشونت در آثار نمایشی ژان پل سارتر با تاکید بر مرده های بی کفن و دفن و گوشه نشینان آلتونا

ژان پل سارتر یکی از متفکران و فیلسوفان قرن بیستم است که از نمایش‌نامه به‌عنوان زمینه‌ای جهت ارائه‌ی اندیشه‌های ایدئولوژیکی و اجتماعی خود استفاده می‌کند. او در نمایش‌نامه‌هایش به مسائلی نظیر ماهیت، وجود، دیگری، آزادی، انتخاب، عدالت و مسئولیت می‌پردازد؛ و برای آنکه در نمایش‌نامه‌هایش مسائلی نظیر آزادی و انتخاب را جهت نیل به سعادت انسان مدرن تبیین کند، لذا عنصر خشونت را به‌مثابه‌ی یک راهکار، پیشنهاد می‌دهد.

خشونت اساساً یکی از کلیدواژگان اصلی آثار نمایشی سارتر است که در بیشتر نمایش‌نامه‌هایش به آن می‌پردازد. انسان مدرن برای رهایی از جبر و اسارت، جلوگیری از سرکوبی و مقابله با زور، و تحمیل شرایط باید اقدام به انتخاب کرده و حتی برای تحقق آزادی گاهی باید به خشونت دست بزند. از این رو می‌توان گفت که خشونت از منظر سارتر، ارتباط تنگاتنگی با مسئولیت و انتخاب انسان قرن بیستم دارد که می‌تواند او را به آزادی برساند.

مقاله‌ی پیشِ‌رو قصد دارد که با نگاهی توصیفی- تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای به روابط متقابل خشونت در ایجاد انتخاب و آزادی انسان بر مبنای آراء اگزیستانسیالیستی سارتر در دو نمایش‌نامه‌ی «مرده‌های بی‌کفن و دفن» و «گوشه‌نشینان آلتونا» بپردازد. در این پژوهش که با عنوان «گفتمان خشونت در آثار نمایشی سارتر» عرضه می‌شود، ابتدا به معرفی و جایگاه عنصر خشونت در آثار نمایشی سارتر پرداخته، سپس بر بررسی این پدیده در دو نمایش‌نامه‌ی مزبور متمرکز شده و سپس در مبحث نتیجه‌گیری به ضرورت خشونت و چگونگی ارتباط آن با انتخاب و آزادی انسان پرداخته می‌شود و در نهایت اینکه پیشنهاد گفتمان خشونت که محصول آراء سارتر برای انسان آشوب‌زده از جنگ جهانی بود، برای فضای نمایش‌نامه‌نویسی قرن بیست‌ویکم و انسان محصور در جنگ‌های هسته‌ای و اطلاعاتی نیز همچنان جوابگو است یا خیر؟!

کلید واژگان: سارتر، خشونت، مرده‌های بی‌کفن و دفن، گوشه‌نشینان آلتونا، آزادی.