مهرداد رایانی مخصوص
همکاری متقابل کارگردان، دراماتورژ و تماشاگر/ مخاطب در شکلگیری میزانسن
برای ترسیمِ نموداری مبتنی بر تاثیرِ توقعات و انتظاراتِ مخاطب در شکلگیری میزانسن یک اجرا، نیاز است تا رابطهی مابینِ سه عنصرِ تماشاگر، کارگردان و دراماتورژ را مورد توجه قرار داد. دستیابی به نمودارِ ذکر شده در گروِ تمرکز بر روی سه جز است: (1) دراماتورژی (2) میزانسن و (3) تاثیر، کیفیت و نوعِ ارتباطِ سه عنصرِ (الف) لذتِ تماشاگر، (ب) فاصلهی تماشاگر (فیزیکی یا حسی یا فکری/ روحی) با اثر و در نهایت (ج) ملالانگیز نبودن اثر در تعامل با تماشاگر. این مقاله، معطوف بر اجزای ذکر شده و رابطهی آنها، نشاندهندهی این موضوع است که چگونه میزانسن از طریقِ حضورِ تکنیکیِ تماشاگر، تحتِ تاثیر قرار میگیرد. نمودارِ پیشنهاد و طراحی شده میتواند با توجه به مسیرها و راههای مختلف و بر اساسِ شیوه و نوعِ کارِ هر کارگردان تغییر یافته و اصلاح شود. بنابراین سوالِ اصلی مقاله چنین است: کارگردان برای شکل دادنِ میزانسنِ خود، چگونه و از چه راههایی به انتظارات و نیازهای مخاطب دست مییابد و آنها را به میزانسن خود انتقال میدهد؟ آیا ضرورتِ چنین رابطه و انتقالی وجود دارد؟ برای شکل گیری میزانسن، شایسته است کارگردان تئاتر، مجموعه روابط و جزییاتِ حاکم شده در اجرا را مبتنی بر تاثیراتِ متقابل و روابطِ پویا مابینِ مخاطب، اثر و سازندهیِ تئاتر دنبال نماید.
کلید واژگان: مخاطب، تماشاگر، میزانسن، کارگردان، دراماتورژ