مهدی حامدسقایان / علی خلیلی
تأثیر برتولت برشت بر آثار سعد اردش کارگردان مصری
چکیده
برتولت برشت (1956 - 1898)، نظریهپرداز و کارگردان آلمانی، همانگونه که دیدگاه هایش در جهان نمایش شناخته شده و تحول آفرین بوده است، در تئاتر عرب نیز هنرمندی الهام بخش و تأثیرگذار به حساب میآید. تأثیر نظریات و دیدگاههای برشت نظریهپرداز و کارگردان آلمانی بر تئاتر عرب از سال 1937 قابل پیگیری است. سعد اردش کارگردان مصری، در کشور ایتالیا با نظریات برشت آشنا شد و در کشورش آثار برشت مانند «زن نیک سیچوآن» را کارگردانی و اجرا نمود. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانهای و اینترنتی انجام شده است به این سؤال اساسی پاسخ میگوییم که آثار برتولت برشت از نظر قالب، محتوا و تکنیکها چه تأثیراتی بر اجراهای صحنهای سعد اردش داشته است؟ و چه انگیزهها و زمینههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در بهرهگیری این هنرمند از نظریات برشت نقش داشته اند؟ فرضیه اصلی در مقاله آنست که تئاتر برشت بر تئاتر مصر به ویژه اجراهای سعد اردش در زمینههای کارگردانی، برخورد با متن، هدایت بازیگر و طراحی صحنه تأثیر گذاشته است. در نتیجهگیری مقاله بر این نکته تأکید شده است که در تئاتر مصر و تجربیات سعد اردش در فضایی سیاسی که متمایل به گرایشات چپگرایانه بود، برشت بهسرعت پذیرفته شد و موجی از هنرمندانِ سرزمینهای عربی از جمله اردش تکنیکها و نظریات او را در صحنههای تئاتر ترویج دادند.
واژگان کلیدی: برتولت برشت، تئاتر اپیک، تئاتر عرب، تئاتر مصر، سعد اردش.