تحلیل جایگاه زنان در نمایشنامه‌های بهرام بیضایی

چکیده

بهرام بیضایی از جمله نمایشنامه نویسان ایرانی است که تأثیرات شگرف و عمیقی در ادبیات نمایشی ایران برجای گذاشته‌است و تقریبا در بیشتر نمایشنامه هایش زنان حضوری پررنگ دارند. بررسی جایگاه و نقش زنان در آثار بهرام بیضایی رویکردی است انتقادی به جامعه مردسالار، به جامعه سنتی و در حمایت از نقش زنان و مشارکت اجتماعی آنان در عصر کنونی ایران. به عبارتی در آثار بیضایی زنان باحضور مقتدرانه خود از حالت انفعالی درآمده، جامه‌ی دیگری می‌پوشند و طرح دیگری پی می‌ریزند. در این مقاله سعی بر آن است، جایگاه زن در نمایشنامه‌های بیضایی، جنس نگاه او به زنان آثارش که به نظر نگاهی متفاوت نسبت به دیگر آثار نمایشی دارد، تحلیل و بررسی شود. در این راستا، ضمن طرح سایر ویژگی‌های دیدگاه بیضایی، در جمع‌بندی نهایی به نوع نگاه ویژه‌ی ایشان به زنان در آثارش توجه شده‌است. از دیگر سو با عنایت به اینکه در اغلب نمایشنامه‌های بیضایی شخصیت زن حضوری برجسته و پررنگ دارد، به گمان نگارنده، این امر ناشی از تاثیرات جامعه‌ای است که بیضایی با نگاه تیزبین خود به آن پرداخته است. این تحقیق کیفی، توصیفی  تحلیلی است و در آن از منابع کتابخانه‌ای نیز استفاده شده است.

واژگان کلیدی: بهرام بیضایی، زن، مادر، دختر، نمایشنامه.