مفهوم مخاطب در آثار ماریا آبراموویچ با تکیه بر آراء موریس مرلوپونتی

چکیده

مارینا آبراموویچ، هنرمند یوگسلاوی تبار در حوزه هنر مفهومی است که از اوایل۱۹۷۰ با تمرکز بر بدن خود، به مثابه سوژه و رسانه اصلی هنرش، رویکردی متفاوت نسبت به مخاطب داشته‌است. موریس مرلو‌‌پونتی نیز از فیلسوفان پدیدارشناس و اگزیستانسیالیسم قرن بیستم  است که در پدیدارشناسیِ ادراک،در قالبِ تجربه ای «بدن‌مند» به بحث در مورد «دیگری» پرداخته‌است. او هنر مدرن را پدیدار کننده عالمی می‌داند که نظرگاه متفاوتی برای هنرمند و مخاطب ایجاد کرده است. هدف این پژوهش تبیین مفهوم مخاطب با رویکرد پدیدارشناسانه موریس مرلوپونتی ، براساس مفاهیم «بدن‌مندی» و «دیگری» در اجراهای مارینا آبراموویچ، با عناوین «هنرمند حاضر است» و «ریتم صفر» است که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و جمع آوری داده‌ها از طریق منابع کتابخانه ای ، فیلم و پایگاه های معتبر اینترنتی صورت گرفته است. این پژوهش به این پرسش پاسخ می‌دهد که مخاطب در اجراهای مارینا آبراموویچ چه مفهومی دارد؟ اهمیت این تحقیق ایجاد درک متفاوتِ مفهوم مخاطب توسط هنرمندانی است که تلاش می‌کنند به جای اینکه محتوایی را برای مخاطب آماده کنند خودرا در موقعیت یک مخاطب قرار دهند تا «سطح آگاهی» خود را تغییر دهند .این امر موجب غنای بیشتر معنا و تعمیق رابطه تماشاگر و اجراگر می‌شود. از مهمترین دستاوردهای این پژوهش می‌توان به این نکته اشاره نمود که طبق تعاریف موریس مرلوپونتی در مورد «دیگری» مخاطب به واسطه درهم تنیدگی با اثر هنری و هنرمند، ابزاری برای کنش مخاطب می شود واین امر عامل معنا بخشی و آگاهی برای خودِ هنرمند است.

 

واژگان کلید: مارینا آبراماوویچ، موریس مرلو‌پونتی، پدیدارشناسی ادراک، بدن، دیگری، پرفورمنس