سنجش عملی آرای بارت در باب قواعد و علل زیبائی و جذابیت لباس تئاتر

چکیده

بدیهی است که حیات هر امری در زندگی بشر،  نیازمند "جذابیت " است و هنر و آثار هنری و از جمله تئاتر و اجزائ آن ، از جمله لباس تئاتر ، نیز از این امر مستثنی نیستند . از همین روست که  فلاسفه و صاحبنظران در طول تاریخ کوشیده‌اند تعاریف ، معیارها و سنجه‌هائی را برای" جذابیت " ارائه نمایند و از سوی دیگر هنرمندان و دیگر صاحبنظران تلاش کرده‌اند با استفاده از سنجه‌ها و معیارهای مذکور قواعدی را طراحی نمایند که منجر به " جذاب‌سازی " آثار هنری گردد . رولان بارت طی مقاله‌ای اصول و قواعدی را پیشنهاد کرده که می‌توان آنها را مولفه‌هایی برای جذاب‌سازی لباس های یک اثر نمایشی دانست لیکن هیچگاه کارآمدی این قواعد سنجیده نشده و شاید بهمین دلیل است که در آموزش و اجرای تئاتر جایگاه چندانی نیافته و حتی ناشناخته مانده‌اند. هدف این پژوهش سنجش عملی کارامدی ارای بارت در ایجاد جذابیت در لباس تئاتر بوده که با روش توصیفی-تحلیلی به انجام رسیده  و گرداوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه‌ای، پایگاه‌های معتبر اینترنتی و پژوهش میدانی صورت پذیرفته است و تلاش شده تا با استخراج ، دسته‌بندی و همگن‌سازی آرائ بارت از مقاله مذکور ،  به این پرسش پاسخ داده شود که : آرای بارت در جذاب ‌سازی لباس تئاتر به چه میزان کارامد است؟ در این مسیر از دو اثر نمایشی و تماشاگر پسند :  " شکار روباه " و "کلفت‌ها " اثر علی رفیعی بعنوان نمونه‌ی مورد مطالعه بهره برده شده است.

با لحاظ کردن فرض‌های سه گانه‌ی این پژوهش، یافته‌ها نمایان‌گر آن است که علیرغم وجود متغیرهای مختلف در جذاب‌سازی لباس تئاتر ، رعایت درجه‌ی مشخص شده از قواعد بارت می‌تواند نقش ویژه‌ای را در جذاب سازی لباس تئاتر به عهده گرفته و به جذاب‌سازی اثر نمایشی کمک شایانی نماید. همچنین  نشانگر آنست که یک لباس تئاتر حتی اگر دارای بدعت و نوآوری نباشد و از عامیانه‌گی پرهیز ننماید ، باز هم می‌تواند جذاب باشد ، مشروط بر اینکه دیگر اصول و قواعد مورد نظر بارت را رعایت کرده باشد .

 

واژگان کلیدی: لباس تئاتر، رولان بارت، زیبایی شناسی، جذابیت، علی رفیعی