سپهر کریمی، بهی حدائق
اسطوره‌سازی بازنگرمحور در نمایشنامه‌های بهرام بیضایی
چکیده
اسطوره‌سازی بازنگرمحور در آغازجنبشی در فمینیسم بود تا زنان را به نوشتن دربارۀ خودشان ترغیب کند، وانان را قادر سازد تا از طریق بازنویسی اساطیر پدرسالارانه با دیدی جدید و زنانه، بر ساختاری که حضورشان را محدود کرده است بتازند. گرچه طبق تعریف فمینیست‌ها از اسطوره‌سازی،این وظیفه تنها به زنان سپرده شده است، مقاله پیش رو به دنبال آن است تا با معیارهای این جنبش به بررسی آثار نویسنده‌ای مرد بپردازد. بهرام بیضایی از معدود نویسندگان فارسی زبانی است که علاقه‌مندی‌اش به بازنویسی و اقتباس در آثارش کاملاً مشهود است. از بین نمایشنامه‌های او که براساس اسطوره، افسانه و یا داستان‌های قدیمی نگاشته شده‌اند، در دو اثرمهم وی موضوعاتی مرتبط با مشکلات زنان در جامعه بررسی شده است: سهراب‌کشی و شب هزارویکم. تحقیق حاضر، پس از مطالعۀ این دو نمایشنامه، نشان میدهد که گرچه بیضایی در هر دو اثر از راهکارهای ویژه ای در جهت تقلیل خصوصیات مردسالارانۀ داستان اساطیری استفاده می‌کند، تنها در شب هزارویکم است که در خلق اثری فمینیستی موفق ظاهر می‌شود.
واژگان کلیدی: بهرام بیضایی، اسطوره‌سازی بازنگرمحور، مطالعات زنان، سهراب‌کشی، شب هزارویکم.