مطالعه ی نقش دولت، شهرداری تهران و بخش خصوصی در ساخت سالن های تئاترِ هنری در تهران از سال 1357 تا 1396

چکیده

در سال 1396، در شهر تهران، 107 سالن تئاتر با مجموع گنجایش 26568 صندلی در حال اجرای نمایش بوده اند، که بخش عمده ی این سالن ها توسط شهرداری تهران، دولت و بخش خصوصی افتتاح شده  یا توسط این سه نهاد اداره می شوند. در هریک از این سه نهاد پتانسیل ها و کاستی هایی درزمینه‌ی ساخت و اداره ی سالن های تئاتر وجود دارد. در این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانه ای نگاشته شده است، به این سؤال پاسخ گفته می شود که نقشِ دولت، شهرداریِ تهران و بخش خصوصی از سال 1357 تا 1396 در شهر تهران در زمینه ی ساخت سالن های تئاتر به ویژه تئاترهای هنری چه بوده  است؟ فرضیه ی اصلی در این مقاله آن است که سیاست های منفعلانه ی دولت و شهرداری تهران درزمینه‌ی ساخت سالن های تئاتر هنری، در تضادی واضح با حمایت بخش خصوصی و استقبال تماشاگران از این نوع تئاتر قرار دارد. به همین منظور ابتدا اطلاعات سالن های نمایش فعال تهران در سال 1396، شامل سال تأسیس، ظرفیت، نهاد اداره کننده و نوع آثارِ اجرایی، گردآوری و دسته بندی شده اند. در بخشِ اول مقاله و در مطالعه ای آماری، تعداد صندلی های تئاتر فعال در هر سال در تهران در بین سال های 1357 تا 1396 محاسبه و روند تغییرات آن در مقایسه با جمعیت تهران در این سال ها موردبررسی قرار گرفته، سپس سهم هریک از بخش های دولتی و خصوصی، در افزایش یا کاهش تعداد صندلی های تئاتر در این سال ها مشخص شده است. در بخشِ دوم مقاله، به معضلات موجود در فعالیت هریک از تماشاخانه های دولتی و خصوصی در تهران پرداخته می شود. در نتیجه گیری مقاله تأکید می شود که از میان معدود سالن های تئاتری که دولت در این سال ها افتتاح کرده ، هیچ  کدام وارد بازار تئاتر هنری نشده اند. شهرداری تهران باوجود فعالیت مؤثری که در زمینه‌ی ساخت سالن داشته ، در ساخت سالن های تئاترهای هنری ناتوان بوده است. پس از سال 1391 و با ورود بخش خصوصی به عرصه ی ساخت تماشاخانه، تعداد سالن ها و صندلی های تئاتر هنری در شهر تهران افزایشی چشم گیر داشت، اما درنتیجه ی سوء مدیریت، این جریان به تئاتر تهران آسیب بیشتری وارد کرد.

واژگان کلیدی: تئاتر تهران، تماشاخانه، تئاتر هنری، تئاتر دولتی، تئاتر خصوصی.