جایگاه هامارتیا در نسبت میان نظریه ی تراژدی و فلسفه ی اخلاق نزد ارسطو

این مقاله به تبیین جایگاه هامارتیا در نسبت بین نظریه ی تراژدی (در رساله ی فن شعر) و فلسفه اخلاق در رساله ی اخلاق نیکوماخوس) نزد ارسطو پرداخته است. هامارتیا در رساله می اخلاق نیکوماخوس کنشی است انتخاب گرانه که در آن قاعده ی حد وسط رعایت نشده باشد. در رساله می فن شعر نیز به ویژگی های نوعی از هامارتیا به مفهوم نوعی خطای اخلاقی که قهرمان تراژدی مرتکب می شود، پرداخته شده است. این پژوهش به این سؤالات پاسخ داده که اولا هامارتیا با دگرگونی های بخت که تحت اضطرار سلب خیرهای بیرونی برای قهرمان تراژدی رخ می دهد چه نسبتی در فن شعر و اخلاق نیکوماخوس دارد. ثانیا هامارتیا در فن شعر و در نسبت با اخلاق نیکوماخوس چگونه تناقض میان فعالیت انتخاب گرانه می قهرمان تراژدی را با سلب خیرهای بیرونی از وی حل می کند و ثالثا چگونه هامارتیای تراژیک می تواند در نسبت با اخلاق نیکوماخوس تناقض میان فصول مختلف فن شعر (به خصوص فصل های سیزدهم و چهاردهم) را در مورد نوع برتر تراژدی رفع کند؟ نتیجه ی مقاله نشان می دهد که هامارتیای تراژیک نوعی از هامارتیاست که در آن قهرمان یا کنشی انتخاب گرانه را مرتکب می شود که در آن حد وسط رعایت نشده است یا در آستانه می ارتکاب این کنش از انجام آن سر باز می زند. اما در هر دو حالت، چون کنش، ناشی از یک قهرمان فضیلت مند است که در فضایی از اضطرار ناشی از سلب خیرهای بیرونی به آن دست زده یا در آستانه می دست زدن به آن بوده است، کنش وی هر چند ممکن است وی را برای مدتی از مسیر سعادت دور کند، اما اصل فضیلت مند بودن وی را مردود نمی کند. این پژوهش، پژوهشی کیفی و از نوع توصیفی - تحلیلی است و از داده های کتابخانه ای برای مجموعه می توصیف ها و تحلیل های خود بهره جسته است.

واژگان کلیدی: ارسطو، هامارتیا، فن شعر، اخلاق نیکوماخوس، دگرگونی بخت، واژگونی، شناسایی