سعیده آجربندیان/ دکتر اسماعیل بنی اردلان/ عطاءالله کوپال
جستجوی هویت از دیدگاه سارتر در نمایشنامة کودک مدفون اثر سام شپارد
هدف از مقالۀ حاضر «جستجوی هویت از دیدگاه سارتر در نمایشنامۀ کودک مدفون» این است که با نگاهی تحلیلی به نمایشنامۀ سام شپارد بر مبنای فلسفۀ سارتر به درک تازهای از شخصیتهای نمایشی و دنیای آنها دست یابد. از میان نمایشنامههای سام شپارد، کودک مدفون بیشتر به مسئلۀ جستجوی هویت پرداخته است. درگیری شخصیتها، تضاد و اختلاف نظر میان اعضای خانواده و تاثیرات آن بر جامعه با تمرکز بر انسان معاصر آمریکایی در این نمایشنامه کاملا هویداست. شخصیتهایی که شپارد آنها را در نمایشنامههایش به تصویر کشیده است، تقریباً تمامی از یک جنس انتخاب شدهاند. و در آثار مختلف میزان مشکلات و درگیریهای روانی و بیماریهای فیزیکیشان کم یا زیاد شده است. اما در نمایشنامۀ کودک مدفون میبینیم که شخصیتها به تمامی تنها و بدون ایجاد رابطهای واقعی با یکدیگر و جامعه، عریان و به دور از هم به معرض دید تماشاگر گذاشته شدهاند.
به همین دلیل این مقاله در ابتدا با نگاهی به تئاتر سام شپارد به نسبت آثارش با فلسفۀ اگزیستانسیالیسم میپردازد. در ادامه روایت دراماتیک و تحلیل اثر مذکور را ارائه میدهد. سپس با بررسی مسئلۀ جستجوی هویت در اثر، تاثیر اندیشۀ سارتر بر روند شکلگیری کنشها و پیشرفت درام شپارد مطرح میشود. سوال اصلی مقاله این است که جستجوی هویت چه نقشی در خلق اثر ذکر شده دارد؟ با توجه به این مسئله فرضیۀ میزان تاثیرگذاری شخصیت در طراحی درامها و نقش کلیدی آن در پرداخت این اثر مشخص میشود. نتیجۀ این پژوهش تاثیر اندیشۀ سارتر مبنی بر محکوم بودن انسان به آزادی و همچنین اصول اخلاقی فلسفۀ او همچون از خودبیگانگی و زندگی در نیت ناراست را در شخصیتپردازی نمایشنامۀ کودک مدفون سام شپارد نشان میدهد. زیرا جستجوی هویت در اندیشۀ اصلی سارتر در آثار شپارد، به صورت ظهور توازی و تلازم آزادی و طغیان در کنار یکدیگر قابل بازیافتن است. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی نگارش یافته و شیوههای گردآوری و دستهبندی اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانهای انجام پذیرفته است.
واژگان کلیدی: سارتر، اگزیستانسیالیسم، فلسفۀ هنر، تئاتر، سام شپارد.