بهرام جلالی پور
فصلنامه علمی و پژوهشی شماره 65--تکهچیننویسی، کوششهای مدرن، رهیافتهای پستمدرن
زمینهها، عناصر، روشها، تأثیرات و چالشهای نمایشنامهنویسی تکهچینانه
در طی سه دهه اخیر، تکهچیننویسی[i] بهعنوان گونهای ادبی گسترش یافته، و به همین نسبت، به نماد دوران معاصر و بحرانهای آن تبدیل شده است. نگارش تئاتری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در یک سده گذشته تجربیات متنوعی را به گنجینه ادبی و هنری جهان عرضه داشته است. از این منظر، پژوهش در مورد زمینههای پیدایش؛ روشها، عناصر آفرینش؛ و تأثیرات معناشناختی آن ضرورتی غیرقابلانکار یافته است.
چه عواملی زیباییشناسی یکپارچه و قطعی مبتنی بر نظام ارسطویی را خدشهدار و زیباییشناسی تکهچینانه را به عنوان جایگزین آن مطرح ساخت؟ نقشآفرینان این تحول در حوزه تئاتر چه جریانها و افرادی هستند؟ زیباییشناسی تکهچینانه به عنوان جایگزین نظام ارسطویی چه ویژگیهایی دارد و چه اهدافی را دنبال میکند؟
با در نظر گرفتن پرسشهای فوق و با توجه به کمبود منابع منسجم نظری پیرامون زیباییشناسی تکهچینانه، بهویژه در حوزه تئاتر و بهویژه در زبان فارسی، این پژوهش به روش کتابخانهای میکوشد چارچوبی مدون از چیستی، سیر تحول، تأثیرات، فرصتها و چالشهای آن فراهم آورد. در این راه، نخست رابطه تکهچیننویسی را با گرایش غالب فلسفی دوران معاصر - یعنی تکثرگرایی- نشان میدهد؛ سپس به تشریح زمینههای تاریخی و اجتماعی ظهور آن به عنوان یک قالب زیباییشناسانه میپردازد و در ادامه چارچوبهای نظری آن را تبیین میکند. دراینباره به دشوارهای واژگانی و دلالتی این مفهوم میپردازد و به خصوص یکی از مباحث مهم و بنیانی این مفهوم؛ یعنی تمایز یا تفاوت بین تکهچین مدرن و تکهچین پست مدرن را خاطرنشان میسازد. سخن پیرامون ناتمامیت به عنوان جوهره هویتی تکهچین و نیز انواع تکهچین قسمت پایانی این بخش از مقاله را تشکیل میدهد. در ادامه، سیر تحول تاریخی گرایش به زیباییشناسی تکهچین، بهویژه در حوزه تئاتر تشریح میشود و بالاخره، در بخش پایانی مقاله نیز، بهاختصار به برخی از تأثیرات زیباییشناختی و فرصتها و چالشهای آن میپردازد. ...
.
.
.
.
.
.
علاقمندان و پژوهشگران محترم می توانند چکیده مقالات فصلنامه را از طریق فایل های زیر مطالعه کرده و برای دریافت کامل متن مقالات به سایت www.magiran.com مراجعه فرمایند.